Nowe gry w naszej edukacji domowej – Azul
Wpisem Gry planszowe w edukacji domowej rozpoczęłam serię wpisów związanych z grami planszowymi. W wakacje mogliśmy pograć we wszystkie wersje Azula – Wersję polską, Witraże Sintry, Letni pawilon oraz w Mozaikę (dodatek do głównej gry). Grę wydało wydawnictwo Lacerta, a trafiły do nas dzięki Poczcie Planszówkowej. Często wykorzystujemy gry w naszej edukacji domowej i Azul na pewno na dłużej u nas zagości. Zastanawiałam się, w jaki sposób opisywać gry na blogu. Doszłam do wniosku, że nie może to być zwykła recenzja, bo takie można znaleźć w sieci. Dlatego postaram się same zasady gier przedstawiać krótko, a skupić się na tym, co można dzięki nim kształtować i jak się nią bawić. Zasady gry w każdej z wersji Azula są bardzo proste i można je streścić w kilku zdaniach. Najprostszy wg nas jest Azul wersja polska, którą polecamy dla początkujących, a który możesz kupić tutaj. Jeżeli zaś ta wersja przypadnie Ci do gustu, to możesz pokusić się o sprawdzenie Azul Witraże Sintry, Azul Letni Pawilon lub Azul Ogród Królowej.
Zasady gry Azul
Gracz wciela się w artystę układającego mozaiki z azulejos (cienkich ceramicznych płytek) na ścianach pałacu w Evorze. Najpierw należy zdobyć płytki od dostawców, następnie zgromadzić je zgodnie z zasadami w magazynie, a gdy magazyn zostanie zapełniony – przenieść na ścianę, czyli specjalne pole na planszy, gdzie układa się podany wzór. Jeżeli nie możesz umieścić płytek w magazynie, wówczas zostają one rozbite i przynoszą punkty ujemne. Punkty za ułożone na ścianie płytki zliczane są na bieżąco, a sposób ułożenia płytki wpływa na ilość zdobytych punktów. Gra kończy się, gdy jeden z graczy ułoży w rzędzie 5 odpowiednich płytek. Na koniec gry liczy się dodatkowe punkty za zebranie wszystkich płytek w w kolorze oraz za każdą ukończoną kolumnę na ścianie. Tak w skrócie można przedstawić zasady. Prawa, że nie brzmi to skomplikowanie? Oczywiście to, w jaki sposób zdobywać płytki i liczyć punkty jest ściśle określone, ale nie są to trudne zasady.
W grę bez problemu grał najmłodszy syn (6,5 roku). W pierwszej rozgrywce zdobył co prawda tylko 35 punktów. Ale gdy przetestował swoje pomysły na taktykę, a potem ją zmienił, to osiągał poziom 80-90 punktów, a ostatnio przekroczył 100. Gra nie wymaga umiejętności czytania, do przeczytania jest tylko instrukcja.
Czego można się nauczyć grając w grę Azul?
Wszyscy gracze układają ten sam wzór, ale korzystają z tych samych dostawców płytek. Dostawcy w danej turze mają ograniczoną ilość płytek. W swoim ruchu można zabrać płytki tylko w jednym kolorze i tylko od jednego dostawcy. Jeżeli po tej akcji u dostawcy zostaną jakieś płytki, to trafiają one na środek pola gry. Kolejna osoba może wtedy zabrać płytki albo od dostawcy, albo ze środka (dodatkowo zyskuje wtedy możliwość rozpoczynania kolejnej tury, ale dostaje za to punkty ujemne). Dobieranie płytek ze środka pola odbywa się to na tych samych zasadach, czyli wszystkie płytki muszą być w jednym kolorze. Kolejnym elementem, który należy uwzględnić przygotowując swoją strategię gry, jest wielkość magazynów, w których zbiera się płytki. Jest ich pięć i każdy ma inną pojemność (od jednej do pięciu płytek). Opisane powyżej zasady stwarzają przestrzeń do ćwiczenia wielu umiejętności.
Spostrzegawczość
Pięć rodzajów płytek u kilku dostawców oraz na środku pola stwarza sporo możliwości wyboru. Dodatkowo ilość płytek na środku z każdym ruchem się zmienia, bo trafiają tam te, które nie pozostały u dostawcy po zabraniu przez gracza płytek jednego koloru. Cały czas należy porównywać swoją ścianę i magazyny z dostępnymi u dostawców płytkami. Bardziej doświadczeni gracze mogą do tego dołożyć również obserwację magazynów i ściany przeciwnika.
Planowanie
Kiedy już zapoznamy się z dostępnymi w danej rundzie płytkami, należy zaplanować taktykę. Ile płytek i jakiego koloru chciałbym w tej rundzie zdobyć? W jakiej kolejności zabierać je od dostawców? Czy przy okazji zabierania jednego koloru bezpośrednio od dostawcy mogę przygotować sobie na środku pola gry dodatkową grupę płytek w potrzebnym kolorze? A może przeciwnicy będą potrzebować kolory, które chcę zbierać? Czy wystarczy płytek dla wszystkich, czy może lepiej zdecydować, że zamiast zbierania 5 niebieskich w tej rundzie zapełnię magazyn tylko z 3 polami? Olbrzymią zaletą gry Azul jest to, że mogą w nią grać razem osoby na bardzo różnym poziomie zaangażowania. O ile początkujący gracz pozostanie na pierwszych pytaniach, o tyle bardziej zaawansowany będzie śledził ruchy przeciwników i swoimi decyzjami może wpływać na ich działania.
Przewidywanie
Planując swoje działania dobrze jest zorientować się, jakimi płytkami i w jakiej ilości będą zainteresowani przeciwnicy. Można to zrobić obserwując ich nie zapełnione do końca magazyny. (Jeżeli nie udało się w jednej rundzie zebrać pełnego magazynu płytek, to magazyn pozostaje na kolejną rundę). Dodatkowo na ścianie w każdym rzędzie dany kolor występuje tylko raz. (Jeżeli więc w rzędzie przy magazynie na 3 płytki dany kolor już występuje, to w tym magazynie nie można go zbierać). Wiedząc, jakie płytki będą chcieli zbierać przeciwnicy, należy uwzględnić to w swoich planach. Lepiej zebrać ich mniej, ale zapełnić cały magazyn, ułożyć płytki na ścianie i zdobyć punkty.
Logiczne myślenie
Logiczne myślenie przyda się i we wszystkich opisanych do tej pory etapach gry. Dodatkowym miejscem, gdzie można je ćwiczyć, jest układanie płytek na ścianie oraz sposób liczenia punktów za ułożone płytki. Każda płytka przeniesiona z magazynu na ścianę daje 1 punkt. Ale jeżeli zostanie położona w taki sposób, że utworzy z inną płytką/płytkami jedną grupę (stykającą się bokiem), to dostaje się tyle punktów, ile płytek znajduje się w grupie. Można więc dostać za położenie płytki tylko 1 punkt albo 10 (to już jest maksymalna ilość, u nas nikomu się tyle nie udało nigdy zdobyć).
Logiczne myślenie świetnie ćwiczy wersja gry, w której na ścianie nie ma narysowanych wzorów. Płytki układa się na niej wg własnego pomysłu. Należy zrobić to tak, by ani w kolumnie, ani w rzędzie nie powtórzył się dany kolor. To już jest mega wyzwanie dla bardziej zaawansowanych graczy.
Planowanie strat i akceptacja małych porażek
Często zdarza się, że nie masz miejsca w magazynie, by położyć w nim płytki. Wtedy takie płytki zostają potłuczone i lądują na podłodze, czyli specjalnym miejscu na dole planszy. Nie byłoby w tym nic strasznego gdyby nie to, że za każdą płytkę na podłodze otrzymujesz punkty ujemne. Dlatego już na początku rundy warto zaplanować straty – jeżeli nie masz miejsca na płytki, to staraj się ich zabierać jak najmniej, by zminimalizować ilość ujemnych punktów. Takie punkty dostaje również osoba, która pierwsza bierze płytki ze środka pola gry, a nie od dostawców. Razem z płytkami zabiera bowiem kafelek gracza rozpoczynającego, który umieszcza właśnie na podłodze. Też trzeba dobrze przemyśleć, czy korzyści z takiego posunięcia zrównoważą stratę punktu.
Często też Twoje plany mogą zostać popsute przez przeciwnika. Bez względu na to, czy zrobił to świadomie, czy nie, Ty nie możesz zdobyć punktów. Jest więc wiele okazji w czasie gry, by uczyć się przyjmować niepowodzenia i zmieniać swoje plany dostosowując je do aktualnej sytuacji.
Liczenie
Z pewnością zdążyłeś się już przekonać, że liczenie w grze Azul nie jest skomplikowane. Punkt za każdą przeniesioną na ścianę płytkę, punkt za każdą płytkę w grupie (jeżeli dokładasz płytkę do już istniejącej grupy), punkty ujemne za prawo rozpoczęcia kolejnej rundy. Dodatkowo punkty sumowane są na bieżąco, więc można ćwiczyć dodawanie do 100 (i trochę ponad 😉 ). Do tego na sam koniec można zgarnąć ekstra punkty za każdą ukończoną kolumnę, za każdy rząd i za zebranie 5 płytek w jednym kolorze.
Gra kończy się, gdy jeden z graczy ułoży rząd 5 płytek. Ale uwaga – nie zawsze opłaca się w danej rundzie zakończyć grę. Trzeba dobrze policzyć, co będzie bardziej opłacalne.
Tworzenie zbiorów, sekwencji i układów przestrzennych
Zbieranie płytek w magazynach to nic innego jak tworzenie zbiorów. Z resztą płytki często służyły do zabaw zupełnie innych niż sama gra. Podobnie było z układaniem sekwencji. Płytki są miłe w dotyku, masywne jak na swoją wielkość i najmłodszy syn chętnie nimi manipulował układając różnego rodzaju wieże.
Trochę zabrakło nam czasu, by chłopcy wymyślili własne zasady rozgrywek. Ale z pewnością będą mieli jeszcze ku temu okazję, bo Azul trafił na naszą listę propozycji prezentowych.
Jeżeli treści, które znajdujesz na blogu są dla Ciebie wartościowe, to zapraszam Cię do polubienia strony bloga na Facebooku. Tam też możesz się ze mną szybko skontaktować, jeżeli nie chcesz zostawiać swoich pytań czy wątpliwości w komentarzu.
