Jakie umiejętności można ćwiczyć grając w gry planszowe?

Skąd pomysł, by gry planszowe wykorzystać w edukacji domowej?

Gry planszowe przeniknęły do naszej edukacji domowej w sposób zupełnie naturalny. Rodzinnym graniem zarazili nas znajomi jeszcze zanim zrobiliśmy krok w stronę na ED. Wcześniej wszystkie gry planszowe kojarzyły mi się z „Grzybobraniem”, w które czasem grywaliśmy z dziećmi. Wyglądało to mniej więcej tak – rzucasz kostką, ruszasz pionkiem i na nic nie masz wpływu. Potem co prawda pojawiły się ciekawe planszówki z serii Koala Mądrala i Sówka Mądra Główka, ale chłopcy szybko z nich wyrośli. Z kolei znany wszystkim eurobiznes zupełnie się u nas nie zadomowił. Dopiero z czasem, za sprawą znajomych, odkryliśmy, że świat planszówek jest przebogaty (tutaj sprawdzisz to sam). Do tego chłopcy nie mieli problemów z przyswajaniem zasad trudniejszy gier i planszówki wróciły do łask.

Kiedy zaczynaliśmy edukację domową, gry planszowe były już naturalną częścią naszego życia. Planszówkowe wieczory ze znajomymi czy weekendowe rozgrywki z dziećmi stały się oczywistą oczywistością 🙂 Chłopcy grali ze sobą chętnie, często wykorzystując plansze i elementy gier do tworzenia własnych realizacji. Gdy więc przestali chodzić do szkoły, granie zaczęło im zajmować więcej niż wcześniej. Kto czytał poprzednie wpisy ten wie, że pracujemy blokami – możesz zerknąć tutaj Pierwszy rok w edukacji domowej – Plan. Gdy ja jestem w pracy chłopcy realizują swoje zadania szkolne samodzielnie. Jednak nie raz i nie dwa zamiast wykonywać zaplanowane prace, wyciągali gry planszowe i zapominali o całym świecie. Czasami nawet nastawiali budzik wcześnie rano i kontynuowali grę jeszcze w piżamach.

Co dają dzieciom gry planszowe?

Od wielu lat furorę robią zabawki edukacyjne, które nie tylko bawią, lecz także stymulują rozwój, poszerzają wiedzę i pozwalają rozwijać wiele umiejętności. Jednak jak długo można się bawić takimi zabawkami? Starsze dzieci potrzebują w końcu czegoś innego. Właśnie wtedy najlepszym rozwiązaniem jest wprowadzenie dziecka do świata planszówek.

Jak gry planszowe pomagają w naszej edukacji domowej? (Tak właściwie to walory czysto edukacyjne są dla mnie na końcu listy. Dopiero w ostatnich miesiącach kupiłam pierwszą grę z myślą o nauce). Kolejność wymienianych zalet jest czysto przypadkowa. Nie będę nawet próbowała ustawiać ich w jakiejś hierarchii. Rodzajów gier planszowych jest naprawdę sporo – logiczne, strategiczne, ekonomiczne, przygodowe, imprezowe, karciane, kooperacyjne, z prostymi zasadami i z instrukcjami na 12 stron, dla jednej osoby, dwóch, czterech lub jeszcze większej liczby. Każda z gier może wnieść coś nowego.

Najważniejsze umiejętności kształtowane w czasie grania w gry planszowe

Gry planszowe uczą podejmowania decyzji i ponoszenia ich konsekwencji.

• Nikt za dziecko nie podejmie decyzji, jaki ma wykonać ruch. Jeżeli podjęte działania okażą się złe, to w efekcie dziecko poniesie jakąś stratę np. zostaną mu odjęte punkty bądź utraci ono swoją pozycję w grze. Dopiero w takiej sytuacji dziecko ma okazję wyciągnąć wnioski i następnym razem może odwołać się do swojego doświadczenia.

Gry planszowe uczą szybkiego podejmowania decyzji.

• Nie tylko trzeba podjąć decyzję, ale często trzeba to zrobić szybko, zwłaszcza w grach zręcznościowych i opartych na refleksie.

Gry planszowe ćwiczą logiczne myślenie.

• Świetnie sprawdzają się szachy. Ja mam to szczęście, że nauczyłam się grać w szachy na początku szkoły podstawowej i przez wiele lat ćwiczyłam w klubie pod okiem wspaniałego trenera, do którego potem trafił także mój najstarszy syn – możesz o tym przeczytać we wpisie dotyczącym zajęć dodatkowych dla dzieci. Jeżeli jednak nie umiesz grać w szachy, nie musisz się martwić. W sieci jest wiele miejsc, gdzie można się tego nauczyć. Jednym z nich jest https://chessgrow.com/ gdzie można poznawać zasady gry z ok 10-letnią dziewczynką.

Gry planszowe są okazją do ćwiczenia czytania ze zrozumieniem.

• Każda gra posiada przecież instrukcję z opisem zasad gry i przyznawania punktów. Dzieci o wiele chętniej ćwiczą coś, co jest dla nich przydatne i co można zastosować w życiu.

Gry planszowe uczą zasad współzawodnictwa.

• W większości gier celem jest wyłonienie zwycięzcy. Grając razem z dziećmi mam możliwość nauczenia ich zasad zdrowej i uczciwej rywalizacji. To także okazja do pokazania im, jak należy sobie radzić z przegraną. Przeżyliśmy wiele emocjonujących rozgrywek właśnie z tego powodu 🙂 Ale udało nam się też wypracować pewne zasady, które pomogły chłopcom łatwiej przyjmować porażki. Przede wszystkim wygrany sprzątał grę (chociaż często dołączali do niego pozostali gracze). Skończyło się wtedy przechwalanie, ponieważ zwycięzca zwykle chciał szybko rozpocząć kolejną zabawę. Drugim nieodzownym elementem stało się gratulowanie osobie, która zwyciężyła. Uczyli się doceniać wzajemny wysiłek włożony w grę. Wiedzieli też, że następnym razem, gdy oni zwyciężą, to również zostaną w ten sposób potraktowani.

Gry planszowe pozwalają ćwiczyć umiejętności komunikacji, negocjacji i współpracy.

• W tym miejscu myślę o wszelkiego rodzaju grach zespołowych i kooperacyjnych, gdzie liczy się wynik całego zespołu. Wszyscy biorą udział w podjęciu decyzji, jaką obrać strategię i jak ją potem realizować.

Gry planszowe kształtują umiejętność przewidywania.

• Na początku gry dziecko tworzy sobie plan działania, jednak w trakcie rozgrywki musi przewidywać, co będzie się działo a następnie na tej podstawie jest zmuszone zweryfikować swoje pierwotne założenia.

Gry planszowe doskonalą zdolność do analizy i syntezy informacji.

• Gry strategiczne czy ekonomiczne świetnie się sprawdzają w tej roli. I wcale nie muszą to być od razu skomplikowane planszówki. Można zacząć od gry „Na straganie” z serii Koala Mądrala.

Gry planszowe poprawiają pamięć i koncentrację.

• W najprostszej wersji służy do tego memo obrazkowe (my mamy takie, które zawiera historyczne daty i wydarzenia, a także znane miejsca, gdzie trzeba łączyć budowle z właściwym miastem lub państwem). W trudniejszej wersji wykorzystujemy gry karciane, gdzie trzeba zapamiętać jakie karty już zeszły i nie będą brały udziału w rozgrywce. Mój najstarszy syn umie już grać w brydża (od 4 klasy), a kolejni ćwiczą się na grze 3-5-8.

Gry planszowe ćwiczą refleks i spostrzegawczość.

• Graliście kiedyś w Bankruta? Nie dość, że potrzeba na bieżąco śledzić układ kart na ręce, kartę wymiany na stole (no i oczywiście zdążyć ją wymienić zanim zrobi to ktoś inny), to jeszcze równocześnie można prowadzić negocjacje ze wszystkimi graczami.

Gry planszowe rozwijają wyobraźnię.

• Na bazie gier, które posiadamy w domu, chłopcy wiele razy tworzyli swoje. Ostatecznie zakupiliśmy duży zestaw elementów do gier (pionki, ludziki, zwierzęta, pojazdy, kostki, kości do gry itp) i już nie podbierają z innych pudełek.

Gry planszowe mają walory edukacyjne

• No i na końcu tej listy (chociaż i tak nie zawiera ona wszystkich zalet) mogę napisać, że gry planszowe wspomagają naukę matematyki, biologii, historii, ekonomii, języka polskiego itd.

W planach mam zamieszczanie wpisów pokazujących, z jakich gier korzystamy. Jest tego naprawdę sporo, więc jeżeli jesteś zainteresowany tematem gier planszowych i ich wykorzystania w edukacji domowej, to zostaw komentarz lub napisz do mnie wiadomość.

Możesz obserwować blog na Facebooku. Tam najszybciej uzyskasz informacje o nowych działaniach i pomysłach. Zapraszam do polubienia strony MojaEdukacjaDomowa.pl

Gry planszowe opisane na blogu

Do tej pory na blogu pojawiły się opisy następujących gier:

FAUNA – świetna do nauki szacowania, poznawania kontynentów, jednostek miar, świata zwierząt.

AZUL – bardzo dobra do ćwiczenia umiejętności matematycznych (tworzenie zbiorów, sekwencji, liczenie) oraz planowania działań i logicznego myślenia.